گروه اقتصادی خبرگزاری رسا در گزنامه قبلی تفسیر مبانی مختلف اقتصاد اسلامی، لزوم سرمایه‌گذاری در تولید، و انواع سرمایه‌های مادی و معنوی انسان در ادعیه صحیفه سجادیه را بررسی کرده است. در این بخش، به بررسی موضوعات اقتصادی دیگری که در دعاهای امام سجاد (علیه الصلاة والسلام) مورد توجه قرار گرفته‌اند، می‌پردازیم.
امام سجاد (علیه الصلاة والسلام) در دعاهای صحیفه سجادیه، یک نگاه توحیدی به مفهوم «ثروت» دارد. در دعای ۲۸، ایشان از خداوند عرضه می‌کنند: «وَ رَأَیْتُ أَنَّ طَلَبَ الْمحْتَاجِ إِلَی الْمحْتَاجِ سَفَهٌ مِنْ رَأْیِهِ وَ ضَلَّةٌ مِنْ عَقْلِهِ . کَمْ قَدْ رَأَیْتُ یَا إِلَهِی مِنْ أُنَاسٍ طَلَبُوا الْعِزَّ بِغَیْرِکَ فَذَلُّوا ، وَ رَامُوا الثَّرْوَةَ مِنْ سِوَاکَ فَافْتَقَرُوا ، وَ حَاوَلُوا الِارْتِفَاعَ فَاتَّضَعُوا، فَصَحَّ بِمُعَایَنَةِ أَمْثَالِهِمْ حَازِمٌ وَفَّقَهُ اعْتِبَارُهُ ، وَ أَرْشَدَهُ إِلَی طَرِیقِ صَوَابِهِ اخْتِیَارُهُ». این دعا بر اهمیت استقلال از خداوند در رسیدن به اهداف مادی و معنوی تأکید دارد.
از این رو، اگر شخص ادراک کند که منشأ و نهایت هر چیزی، از جمله ثروت، خداوند است، نگاه او به مفهوم فقر و ثروت تغییر خواهد کرد. در این نگاه، ثروت و تلاش برای کسب درآمد و توسعه مالی، فقط ابزاری برای انجام وظایف دینی و اخلاقی است.
در دعای ۱۴ نیز، امام سجاد (علیه الصلاة والسلام) به اجتناب از اقدامات ناپسند برای جمع‌آوری ثروت و حرص برای پیشرفت مادی تʔکید می‌کند: «وَ أَعِذْنِی مِنْ سُوءِ الرَّغْبَةِ وَ هَلَعِ أَهْلِ الْحِرْصِ»، یعنی از رغبت‌های بد و بی‌قراری اهل حرص بر همین عالم فرار کند.
همچنین، تفتیش مال و گذشتن از دارایی‌ها برای تحقق امر الهی، از موضوعات مهم دیگری است که در صحیفه سجادیه آمده است. افرادی که به دلایل مذهبی یا انقلابی، اموال و دارایی‌های خود را رها کرده و مجبور به مهاجرت شده‌اند، این کار را کرده‌اند. امام سجاد (علیه الصلاة والسلام) در دعای چهارم از خداوند می‌خواهد که به این افراد پاداش دهد: «واشْــکُرْهُم عَلَــی هَجْرِهِــم فِیــک دِیَــار قَوْمِهِــمْ و خُرُوجِهِــم مِــن سَــعَة الْمَعَــاش الَــی ضِیقِــهِ و مَــن کَثَّــرْت فِــی إِعْــزَاز دِینِک»، ای که با همت مبلغ‌گران دینت، در راه تو مهاجرت کرده و از شرافت زندگی به سختی‌ها و فقر رسیده‌اند، عرفان‌آمیز باش.
موضوع تدابیر اقتصادی در طول عمر انسان نیز در صحیفه سجادیه مورد توجه قرار گرفته است. به عنوان مثال، امام س翟جodcast Jad (علیه الصلاة والسلام) در دعای ۲۵ که برای فرزندان است، از خداوند درخواست می‌کند: «وَ أَدْرِرْ لِی وَ عَلَی یَدِی أَرْزَاقَهُمْ»، یعنی روزی فراوان برای من و برای فرزندانم فراهم کند. همچنین در دعای ۲۰، ایشان از خداوند درخواست می‌کند: «وَ اجْعَلْ أَوْسَعَ رِزْقِکَ عَلَیَّ إِذَا کَبِرْتُ»، یعنی فراخ‌ترین روزی را در هنگام پیری برای او آماده کند.
در پایان این نوشته، باید توجه داشت که یکی از شرایط پذیرش دعا، تلاش و برنامه‌ریزی برای تحقق آن است. بنابراین، هر یک از درخواست‌ها که در ادعیه صحیفه سجادیه یا هر دعای دیگری آمده، در مسائل اقتصادی یا غیر اقتصادی، به تلاش و کوشش مستمر و دائمی انسان‌ها بر temperament.
سید علی‌اصغر حسینی