استاد مرتضی مطهری با زندگی و اندیشهٔ غنی، شخصیتی است که باید از جنبه‌های متعدد وی مطالعه و الهام‌گرفتن کرد، اما متأسفانه طی سال‌ها تمرکز بیشتر بر تعداد محدودی از همین جنبه‌ها بوده است. این وضعیت نه تنها در کلام سخن‌پردازان و واعظان دیده می‌شود، بلکه در نوشته‌های روزنامه‌نگاران و نویسندگان نیز اŻحاق است.
هفته‌گذشته، در آماده‌سازی یک مقاله از کتاب‌ها در یکی از روزنامه‌ها، با توصیه‌هایی از سوی استاد مطهری درباره شیوه صحیح مطالعه کتاب برخوردی داشتم. این توصیه‌ها در آستانه نمایشگاه بزرگ کتاب تهران بسیار مفید بودند. برخی از این نکات عبارت‌اند از:
افرسودگی نخستین بار که کتابی را می‌خوانیم، هدف عمدتاً لذت است و در این مرحله نمی‌توانیم به سنجش دقیق محتوا بپردازیم. در بار دوم، حتی اگر حافظه ما قوی باشد، نیاز است کتاب را حداقل دو بار پشت سر هم بخوانیم تا بتوانیم مطالب را تجزیه و تحلیل کنیم و به یاد بسپاریم. اشتباه است که انسان کتاب‌ها را به‌طور سطحی مطالعه کند و به‌تنهایی محتواها را جذب کند بدون اینکه فرصت تجزیه و تحلیل مطالب را بدهد. مثلاً اگر یک کتاب تاریخی را برای یک روز مطالعه کنیم، فردا به فلسفه مراجعه کنیم و روز بعد به علوم اسلامی، این کار موجب ترکیب بی‌نظم اطلاعات می‌شود.
شخصی معقول و پرهیزکار مادة‌های مورد نیاز خود را جمع کرده، آنها را مکرراً مطالعه، تکه‌بندی و خلاصه می‌کند. این خلاصه را به حافظه خود بسپارد و پس از آن با موضوع دیگری آشنا شود.
این توصیه‌ها را خاطره‌انگیز دیدگاه‌های آیت‌الله حجت‌آقا مجتبی تهرانی درباره شیوه کتاب‌نویسی استاد مطهری می‌سازد. ایشان بیان کرده‌اند که استاد مطهری برای هر سخنرانی، روز‌ها و شب‌ها به‌سرمی‌گماه برای مطالعه و تفکر صرف می‌کرد و با دوستان بنیادین به نقد موضوع می‌پرداخت. هدف او احاطه کاملی به تمام جنبه‌های موضوع بود تا بتواند مقالات خود را با دقت و تامین ارائه دهد. پس از سخنرانی، پیشکparseInt(نامottiها و نقد آنها را به‌صورت شخصی یا به‌صورت مقالات بررسی می‌کرد.
issor خانم مجتبی توضیح داده‌اند که اگر استاد مطهری قصد انتشار مطالب را داشت، آنها را ابتدا نظرسنجی می‌کرد و با دوستان و صاحب bach groundhz نظران مشورت می‌کرد. به علاوه، محتوایی را به چاپ می‌سپرد که از هرگونه نقص صرف شده باشد.
در خلال بحث‌های دیگر، ایشان بر دقت نویسندگان و سخن‌پردازان تأکید کرده‌اند و روایاتی را برشمرده‌اند که نشان‌دهنده مخاطرات بی‌دقتی در این زمینه است. احتمال دقت و مراقبت بالا در آثار ایشان به این معنی است که هرگونه ناهمخوانی در چاپ مطالب پس از شهادت وی، دید آیینی و روانی برای خود دارد. به‌عنوان مثال، آیا استاد مطهری اگر حیات داشته باشد، مطالبی را که پس از شهادت‌ش کتاب‌بازی شد، به چاپ خوشایندی کرده بود؟
امام خمینی که درباره آثار استاد مطهری بیان کرده‌اند که “بی‌استثنا خوب و به‌ستعلیم آموزنده است” به آثاری اشاره کرده‌اند که با نظر و نظارت شخصی استاد به دست چاپ رسیده‌اند، نه همه آن‌چه‌ها پس از وفات به بن‌چاپ زدوده شد. ایمان بر این است که اگر همچین مطلبی وجود داشته، امام‌ش خود پس از بررسی‌ها دستور درون‌گرفتن کتاب “مبانی اقتصاد اسلامی” را صادر می‌کرد.
در نتیجه، هدف اصلی این نوشته به خاطرآوری اهمیت دقت و محکم بودن در نوشتار و سخنرانی است. نویسندگان و سخن‌پردازان باید وسواس جویانه باشند، نظرات متفاوت را بررسی کنند و قبل از انتشار، محتوای انتقادی را بررسی و پسا-چاپ کنند تا به‌گونه‌ای آثارشان صحیح و مفید باشند و مورد رضایت الهی و امام زمان (عج) قرار گیرند.